menu

Zoetstoffen en calorieën, hoe zit het nu precies?

In steeds meer producten wordt suiker vervangen door zoetstoffen. Zoetstoffen zorgen ervoor dat het totaal aantal calorieën van het product lager wordt. Dit zijn vaak de zogenaamde 'light'-, 'zero'- of '0% suiker'-producten. Hoe zit dat?

We hebben een aangeboren voorliefde voor zoet. Dat begint al bij moedermelk die zoet van smaak is. Stel dat een kind één ding in de supermarkt zou mogen kiezen dat hij of zij helemaal zelf mag opeten, dan is het gegarandeerd iets met suiker.

Nu is het zo dat er in de dingen die we eten of drinken - naast natuurlijke suikers, zoals vruchtensuiker of melksuiker - ook vaak éxtra suiker zit. Deze extra suiker voegen fabrikanten aan hun producten toe, omdat we dat lekker vinden. Toegevoegde suikers zitten niet alleen in snoep, koek en ijs, maar bijvoorbeeld ook in sauzen, soepen of ontbijtgranen. Wij zijn ons daar niet altijd van bewust. Zo kan het zijn dat je meer suiker op een dag gebruikt, dan dat je zou willen. Teveel suiker kan ervoor zorgen dat je zwaarder wordt, waardoor er overgewicht kan ontstaan. Overgewicht kan weer zorgen voor aandoeningen als hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk of diabetes.

Hoe zit het dan met zoetstoffen? Zitten daar dan geen calorieën in?

Calorieën
Zoetstoffen zijn vaak honderden keren zoeter dan suiker. Zoals bijvoorbeeld aspartaam: dat is ongeveer 200 keer zoeter dan gewone suiker. En sucralose is zelfs 600 keer zoeter. Er is maar heel weinig van nodig om dezelfde zoete smaak als suiker te krijgen. Ze bevatten daarom - in tegenstelling tot suiker – geen of nauwelijks calorieën.

Gewichtsverlies
Betekent dat dan ook als je een light-, zero- of 0%-suiker product gebruikt, dat je dan gewicht kunt verliezen? Ja, als het daarmee je dagelijkse totale calorie-inname aanzienlijk vermindert, dan zou dat kunnen. Stel dat je graag een paar glazen gewone frisdrank (gezoet met suiker) drinkt en je vervangt deze voor een light-/zerovariant. Dan heb je per glas een winst van 100 calorieën. Of als je gewend bent om 2 suikerklontjes in een kopje koffie of thee te doen en je vervangt deze door een zoetje, dan scheelt dat per kopje ongeveer 40 calorieën. Maar de caloriewinst bij bijvoorbeeld een plak zero-ontbijtkoek is aanzienlijk minder. Want daar zitten ook andere ingrediënten in die wel calorieën met zich meebrengen. Zoals het Voedingscentrum ook aangeeft: light-producten kunnen in een gezond voedingspatroon passen, maar het is niet zo dat je alle light-producten onbeperkt kunt eten. Sommige light-producten bevatten nog steeds veel calorieën. [bron: Voedingscentrum].

Een gezond gewicht heeft niet alleen te maken met calorieën. Het gaat om een gezonde leefstijl in het algemeen. Over bewegen, over een juiste balans en over een gezond eet- en drinkpatroon. Het afbouwen van de zoete voorkeur helpt. In die overgangsfase kunnen zoetstoffen een rol spelen, zodat het dagelijks aantal calorieën meteen al vermindert. [Leestip: de recente studie van Rios-Leyvraz en Montez (april 2022) over de gezondheidseffecten van laagcalorische zoetstoffen].

Zijn zoetstoffen veilig?
Zoetstoffen worden toegevoegd aan voedingsmiddelen om ze een zoete smaak te geven. Er zijn twee soorten groepen zoetstoffen: laagcalorische zoetstoffen en polyolen. Laagcalorische zoetstoffen leveren de grootste caloriewinst op. Voor alle zoetstoffen die in Europese producten mogen worden gebruikt, geldt dat ze veilig zijn bevonden door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Hier gaat grondig wetenschappelijk onderzoek aan vooraf. Om deze veiligheid aan te tonen, ontvangen ze van de Europese Unie een E-nummer. Ook na ontvangst van het E-nummer blijven ze een punt van aandacht van de Europese Unie.

Kijktip
Het televisieprogramma Over Gewicht (aflevering Suiker) van Net5 brengt goed in beeld hoeveel suiker we op een dag binnenkrijgen en wat we eraan kunnen doen om dit te verminderen. 

Leestip

Consumentenplatform Kassa van BNNVARA vroeg aan Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam of light-producten een gezonde keuze zijn. Het lezen van het artikel duurt ongeveer 3 minuten. 

Zelf een vraag stellen?

Heeft u zelf een vraag over zoetstoffen? Stel ‘m hier en u ontvangt zo spoedig mogelijk een antwoord van een van onze specialisten.

Hoeveel is vier maal vijf?

Geef het antwoord in cijfers